apokreo
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Σεβαστοί συγχωριανοί
και λοιποί φίλοι του ΛΟΥΤΡΟΥ Ελασσόνας,
μπροστά στον άμεσο κίνδυνο, της εξαφανίσεως της μοναδικής και ανεκτίμητης πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού μας, το ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ ως ένας από τους πολιτισμικούς του φορείς και με βαθύτατη αίσθηση ευγνωμοσύνης προς αυτό το χωριό (που τυγχάνει να είναι και η καταστατική του έδρα), αλλά και προς όλους τους κατοίκους του που διαμόρφωσαν ασυναίσθητα και διαχρονικά το γόνιμο υπόβαθρο, για την έμπνευση και ίδρυση αυτού του ανωτάτου πολιτισμικού και πνευματικού θεσμού της ανθρωπότητας, αποφάσισε την ενεργοποίηση της δράσεως: «ΛΟΥΤΡΟ Ελασσόνας, Ψηφιοποίηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
Σκοπός της δράσεως είναι, η με κάθε τρόπο διάσωση και διάδοση του πολιτισμικού υλικού του ΛΟΥΤΡΟΥ και ιδιαιτέρως, στις επόμενες γενεές των παιδιών του, επενδύοντας έτσι δυναμικά στην ηθική τους διαμόρφωση, αλλά και στη χρηστή κοινωνικοποίησή τους τόσο στο χωριό, όσο και στη χώρα, στον απανταχού Ελληνισμό, μέχρι ακόμη και σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Στόχος της δράσεως είναι, η ψηφιοποίηση όλου αυτού του εναπομείναντος πολιτισμικού υλικού και η δημόσια, δωρεάν διάθεσή του σε κάθε ενδιαφερόμενο, μέσω των τεχνολογικών δυνατοτήτων που προσφέρονται τουλάχιστον σήμερα από το διαδίκτυο, αλλά και όπου υπάρχει η δυνατότητα, η εύλογη αναβίωση αξιόλογων εθίμων και τοπικών δρώμενων.
Φυσικά η επιτυχία της δράσεως, θα εξαρτηθεί εξ’ ολοκλήρου από τη φιλότιμη συνεργασία και την πρόσφορη διάθεση όλων αυτών που κατέχουν οποιοδήποτε σχετικό πολιτισμικό στοιχείο, ή το θυμούνται κι έχουν τη θέληση να το διασώσουν ως πληροφορητές του. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να το κάνουν απευθυνόμενοι απευθείας στον ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΠΡΟΕΔΡΟ ΟΠ ΑΝΤΩΝΙΟ Μαρτίνη, είτε επικοινωνώντας μαζί του στην ταχυδρομική διεύθυνση:
είτε στο κινητό: (0030) 6976887021, ή με ηλεκτρονική αλληλογραφία στα emails: ppop@pantechnon.gr και antoniosmartinis@gmail.com
Αρκετά με τις θεωρητικές και φιλολογικές προσεγγίσεις του πολιτισμού.
Ώρα για δράση.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΠΑΝΤΕΧΝΟΝ
ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΠ
ΑΝΤΩΝΙΟΣ Μαρτίνης
ΕΘΙΜΑ
Όπως παντού στην Ελλάδα, έτσι και στο ΛΟΥΤΡΟ, η Κυριακή της Αποκριάς, ήταν η μέρα των καρναβαλιών (από το λατινικό: Carneval, Carnevale κι από τις λέξεις Carne = κρέας και Vale = περνάει, δηλαδή τέλος της κρεατοφαγίας).
Οι ρίζες των καρναβαλιών, άλλο ένα αποκλειστικώς ανδρικό δρώμενο του χωριού όπως και τα Ρουγκαντζιάρια, φτάνουν στις αρχαιοελληνικές Διονυσιακές γιορτές και γι’ αυτό το λόγο, βρίθουν από οργιώδη ερωτισμό, εμβληματικά σύμβολα και στοιχεία γονιμότητας, άκρατη αθυροστομία και πάρα πολύ γλέντι, κρασί και ξεφάντωμα!
Περίπου τις μεσημεριανές ώρες και μετά το φαγητό, τα καρναβάλια συγκεντρώνονταν σε κάποιο σπίτι του χωριού, όπου μεταμφιέζονταν και κατόπιν, ξεκινούσαν για την πλατεία. Στην κορυφή του μπουλουκιού φυσικά, το αρχέγονο ζευγάρι, που θα τελούσε την τελετή του γάμου. Συνοδοί, κάθε είδους μεταμφιεσμένοι με παλιόρουχα, τομάρια, αυτοσχέδιες μάσκες κι ότι άλλο μπορούσε να βάλει ο νους του καθενός! Τα καρναβάλια φτάνανε μέχρι το πλατύσκαλο της εκκλησίας κι εκεί ο τραγόπαπας, πάντρευε το ζευγάρι με κάθε τιμή κι ευλογία! Το υπόλοιπο τσούρμο υποβοηθούσε το έργο του τραγόπαπα, με ανεξέλεγκτα πρόστυχα πειράγματα για πλούσια ερωτική δράση και φυσικά, για πολλούς απογόνους!
Όταν τελείωνε ο γάμος, στήνονταν τρανός και έξαλλος χορός με όλα τ’ αθυρόστομα τραγούδια της ημέρας και κάποια στιγμή, απροσδόκητα η νύφη καμώνονταν πως την έπιαναν οι πόνοι και μέσα σε αλαλαγμούς και γενικό πανδαιμόνιο, γεννιόταν το παιδί, η νέα καλλιεργητική περίοδος. Τότε έμπαιναν στο χορό κι οι υπόλοιποι χωριανοί και σταματούσαν, με το χτύπημα της καμπάνας του εσπερινού. Τα καρναβάλια αποσύρονταν για να ξεμασκαρευτούν κι οι υπόλοιποι μπαίνανε στην εκκλησία.
Εκείνος ο εσπερινός είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς σηματοδοτούσε την
είσοδο στην περίοδο της μεγάλης Σαρακοστής, περίοδο νηστείας και πνευματικής προσήλωσης πριν το Πάσχα. Μία περίοδο με εξαιρετικές ψυχικές απαιτήσεις, όπως ακριβώς και η συγχώρεση.
Το κυριότερο λοιπόν και ουσιαστικότερο έθιμο της Αποκριάς, είναι τα «ΣΧΟΥΡΜΕΝΑ» (συγχωρεμένα). Τα σχουρμένα, δηλαδή η αλληλοσυγχώρεση όλων των χωριανών μεταξύ τους για τις τυχούσες στεναχώριες της προηγούμενης χρονιάς, που επιβάλλονταν για την κάθαρση της ψυχής και την προετοιμασία της για την επερχόμενη νηστεία. Έτσι στο τέλος του εσπερινού, ο παπάς συγχωρούσε το εκκλησίασμα κι όλοι κατόπιν, συγχωρούνταν αναμεταξύ τους.
Όταν αποχωρούσαν από την εκκλησία και γύριζαν στα σπίτια τους, ξεκινούσαν όλα τα παιδιά μέχρι και οι έφηβοι (!), για τα σχουρμένα με τους νονούς τους, οι οποίοι τους περίμεναν και τους πρόσφεραν ότι είχαν στη διάθεσή τους, καλούδια, δώρα και χαρτζιλίκι. Κατόπιν επέστρεφαν στα σπίτια τους κι εκεί συγχωρούνταν με όλους τους συγγενείς, υποκλινόμενος ως ένδειξη σεβασμού κάθε μικρότερος στους μεγαλύτερούς του.
Σημειωτέον για την κατάδειξη της σπουδαιότητας αυτού του εθίμου, το ότι ακόμα κι η απογευματινή καλησπέρα αυτής της ημέρας κατά τη συνάντηση των χωριανών στο δρόμο, αντικαθίσταται κατ’ εξαίρεση με τον χαιρετισμό «σχουρμένα»!
Την Καθαρά Δευτέρα το πρωί, τα παιδιά πηγαίνανε στις γιαγιάδες για να φάνε τις «φωλιές»! οι φωλιές ήτανε απλές φέτες ψωμιού, πασπαλισμένες με λίγη ζάχαρη και ραντισμένες με νερό κι όπου υπήρχε η … πολυτέλεια, με λίγο ελαιόλαδο! …
Τέλος την Τετάρτη, οι πεθερές πήγαιναν στις νύφες το «τριομέρι», που ήταν ένα πεσκέσι από χαλβά, κουσιάφι (αποξηραμένα κορόμηλα και άλλα φρούτα, βρασμένα με ζάχαρη) κι ένα μπουκάλι κρασί.
apokreo
apokreo apokreo apokreo apokreo apokreo apokreo
